อำนาจ เกี๋ยงซอง
หมอย่ำขาง เรียนทางเวชกรรมและสืบทอดการยกครูย่ำขางจากอาจารย์ที่สอนในด้านนี้รวมกับภูมิปัญญาการย่ำขางมาจากบรรพบุรุษ
หมอย่ำขาง เรียนทางเวชกรรมและสืบทอดการยกครูย่ำขางจากอาจารย์ที่สอนในด้านนี้รวมกับภูมิปัญญาการย่ำขางมาจากบรรพบุรุษ
การย่ำขาง เป็นวิธีการบำบัดรักษาอาการทางกายวิธีหนึ่งของระบบการแพทย์พื้นบ้านล้านนา ส่วนใหญ่จะใช้ในการรักษาอาการปวดเมื่อยกล้ามเนื้อ เอ็น ปวดข้อกระดูก ชา อัมพฤกษ์ อัมพาต โดยวิธีการใช้เท้าชุบน้ำยา เหยียบลงบนขางที่เผาไฟจนร้อนแดง และจึงเอาเท้าไปเหยียบลงบนร่างกายหรืออวัยวะของผู้ป่วยที่เกิดพยาธิสภาพ(ความผิดปกติในร่างกาย) พร้อมกับการใช้คาถา
"ขาง" คือโลหะเหล็กผสมพลวงที่นำไปหล่อเป็นใบขาง(ใบไถ สำหรับไถนา) หรือหม้อขาง(กระทะ) หมอบางคนเชื่อว่าขางมีความขลังเนื่องจากใช้ไถนาเลี้ยงคนทั้งโลก บางคนบอกว่าขางมีแร่ธาตุที่เป็นตัวยาในการรักษาโรคซึ่ง คนสมัยโบราณจะนิยมนำขางไปแช่ในน้ำให้เด็กกินแก้อาการเจ็บปาก เจ็บลิ้น และหมอบางคนเชื่อว่าความร้อนจากขางจะทะลุทะลวงเข้าไปสู่ร่างกายผู้ป่วยดีกว่าโลหะอื่น
นายอำนาจ เกี๋ยงซอง อายุ 52 ปี บ้านเลขที่ 53/4 หมู่ 6 ตำบลแม่พุง อำเภอวังชิ้น จังหวัดแพร่ เบอร์โทรศัพท์ 080-7931107 เดิมเคยประกอบอาชีพข้าราชการ ความเป็นมาของหมอในการย่ำขางเกิดมาจากการเรียนทางเวชกรรม หลังจากนั้นท่านก็ได้สืบทอดโดยการยกครูย่ำขางจากอาจารย์ที่สอนในด้านนี้รวมกับภูมิปัญญาการย่ำขางมาจากบรรพบุรุษ
กลุ่มอาการปวดเมื่อยกล้ามเนื้อ ปวดเอ็น ปวดข้อ ปวดกระดูกซึ่งอาจจะมีสาเหตุมาจากความไม่สมดุลของธาตุหรือสิ่งที่เกิดจากป่า ไม่สามารถมองเห็นได้ เรียกว่า โป่ง ทำให้มีอาการปวดบวม เป็นก้อน หรือมีสาเหตุมาจาก สิ่งที่เกิดจากน้ำ เรียกว่า ยำ ทำให้มีการปวด คัน ผิวหนัง แดงร้อน เป็นตุ่มพุพอง นอกจากนั้นยังมีสาเหตุมาจากการทำผิดต่อผีปู่ย่า (ผีบรรพบุรุษ) ผีเจ้าที่ การลืมแก้บน และการถูกคุณไสย
กลุ่มอาการชาที่มักเกิดที่มิ เท้า ขา เอว ซึ่งหมอย่ำขางเชื่อว่าเกิดจากเลือดลมในร่างกายไหลเวียนไม่สะดวก ทำให้เส้นเลือดตีบ การย่ำขางสามารถขยายเส้นเลือดและรักษาได้
กลุ่มอาการอัมพฤกษ์ อัมพาต เชื่อกันว่า เป็นอาการที่สืบเนื่องมาจากการปวด ซึ่งเกิดจากธาตุลมเข้าแทรก ทำให้เส้นตึงแข็ง หากปล่อยไว้นาน จะทำให้เสียเส้นเป็น อัมพฤกษ์ ถ้าปล่อยไว้นานเกินไปจะเสียแบบถาวร กลายเป็นอัมพาต ทำให้ต้องใช้เวลายาวนานในการรักษา จึงจะทุเลาเบาบาง หรือบางรายอาจจะไม่สามารถรักษาให้หายได้
